Nistum Kīsīkāw: First Nations Osihchikewin Ācimowina
Wāsakāpikisik: Wīhtamāwek āwāsisak ē-mācihtatyik oski kikwāy nipiy ohci.Kakwēcimek kiskinahamawākanak ta-wīhtamāskaw kikwāy ē-kiskēỳihtamak nipiy ohci.Kotāpacihtā “pīkiskwē asinis ahpo mēkwan.”Kiskinahamawākanak āsōnamātowin papāmi oma wāsakāpi.Kakwēcim kiskinahamawākanak māmitonēyihtēmwak kīkway ke nikānimakan nipiy ohci.Ātiht māskoc nipiy sihcikēwin isi kisik pakāsimowin ahpō ōsi e-papāmitāpāso ahpō nipiy mētawēwin isi nipiy nōtinikewin.Kakwēcim kiskinahamawākanak māmitonēỳihtēmwak tānitē ohci nipiy oma ēkwa nānita wāpahtakwaw tānisi isi nipiy itāpatan wikiwawī anohc tipiskāki.
Taskikī Ācimowin:
Osihchikewin Ācimowina from http://www.ilhawaii.net/~stony/lore35.html T
askikī Pāmwāyēs piko kīkway e-mācipayik nipiy mīsiwē kī-astēw , mākā namākīkway ayisīniwak ēkwa pisiskiwak kīnokosowak ēkwa mīna namakīkway askiy kī-ohcinokwan mākā kī-ayāwak pīyēsīsak.Kētahtawe ēsa kī-māmawi-apiwak ta-wiyasiwehcik mahti kīspin ta-mīyo payinīyik kīspin piko askīy kāstēyik ahpo soskwāc tamosci nipīyonīyik.“Askīy soskwāc piko ayātān ēkota ohci mistahih mīcowin kika ayānānaw” atiht pīyēsīsak itwēwak.Kotakak pītos itēhtamwak “soskwāc misiwē kakī nipiyok ēkosi isi-miwēhtamahk nīyanān.”Kētahtawē ēsa kā nawasonācik Mikisowa ta-okimāwīyit ēkote ohci wīya piko tawīyasowātahk tānisi ta-ispayinīyik.Nīkān ēsa askīy nawasonam ēkosi ēsa itwew “awina askīy nohtē-natonam?”“Niya” itwēw awa Omīmīw, ēkosi aspin ēsa āti-sipwēpihāw.Nēwo kīsīkāw nitonam askīy ēkwa ēsa kāwtakopihaw.“Namōya nānitaw nikī-miskēn askīy” itwēw ēsa.Takocimēw ēsa awa Sākēw kā-kakēcimikot ēsa ōhi nīkānisa wiyā ta-nitonahk ōma askīy.Kokīpayiho ēsa mīna nēwo kīsīkāw namōya wāpamāw.Kētahtawē ēsa ka-nokosit niciminam ēsā askīs otaskasīhk e-ki-miskahk askīy mitoni atāmipīhk.Wāwēyipitam ōma askīy ēkosi miyēw ōhi Mikisiwa ka-okimāwīyit.Ēkota ohci awa Mikisēw sipwēpihāw ōma askīs ē-pin-tahkonahk.Nēwo kīsīkāw asamina ka-takopiyāt, omisi itwēw ōhi ohīkānisa “astēw ēkwa askīy miniscikos ki-osihcikātew …pimitisahok nīya.”Kahkīyaw ōki pīyēsīsisak pimitisahēwak ōhi Mikisiwa ē-nohte-wāpahtahkaw ōma oskāskiy māka ēsa ē-nipayi apisāsik ōma miniskickos.Pēyisk ēsa nanisīhkāc ati misāw ōma askīy ēkwa nipī ati-ihkipayin.Mitoni ēsa ayiwāk miniscikosa āti nokwana ēkwa māmawi ohpikin isi nawāc-misak pēyak asiskīy
Wāsakāpi Kīsik:
Pīkiskwātek awāsisak ohci ooma“Nipiy pīhci kiyānaw ēkwa mīna papāmi kiyānaw astew” ēkwa mīna māmitonēyihtamak kīkway itwēwin ēkwanima. Kiskisomik otākosihk (iskwēyāc kīsīkāw) kakwēcimawak kiskinowāpahtakwaw tanisi isi nipiy itāpahta wikiwawi (ātiht nipiy ōma itāpatan kiki: kisitēpowin,kisīpēkinikēwin,wēpin mīsīwikamik, kisīpēkāpitēwin.)Anohc kā-kīsīkāk kakwēcimawak tapīkiskwētek ohci nipī ēkwa tanisi isi itāpacihtatek aspin otākosihk. Kotāpacihtā “pīkiskwē asinis ahpō mēkwan.” anohc tipiskāki,kakwēcimek tamāmitonēyihtamak tānimayikohk nipiy itāpatan wiyawāw wikiwawi.
Ācimowin Kīsīkāw:
Osihchikewin Ācimowina-Mihkināhk Ministik (Ojibway/Anishinabe)
Kayās askīy akwanahikatew nipiy asici.Nanaboozhoo papāmāhoko misi-mistikoh ē-nanitona askīy,māka namōya kīkwāy miskikātēw ayis askī akwanahikatew nipiy asici.“Niya ne-itotin kīkway” itwew “Niya nāh-pakāsimon isko atāmipīhk ēkwa nāh-nitonēn asiskīy.Ōma asici asiskīs,niya netāpwēhtin pimācihisowin osīhtānaw asici nisōhkamakewin, nīwo yōtin ēkwa mīna Kitchi-Manitou.” Ēkosi Nanaboozhoo kōkīw atāmipēk mīna namatēw kinwēs.Piyis waskic penōkosiw mīna kipatāhtamowin kwetamaw.Wīhtamewew pisiskiwak nipī osām timiw ta-pakāsimot atāmihk nipiy.Kahkiyaw kipihtonowēwak pisiskiwak.Piyis, Mahng Mākwa itwew “Niya ni-tēpēkimon atāmipēk takōkīyan kinwēsis kici, ēkosi isi ni-kāhcitinine nemiciwin.Niya nakocihtān te-itohteyan mīna kāwi napikēwan asiskīy asici, tamikotē nastan.”Namatew ēkwa Mākwa mīna kinwayes namatew.“Niya namōya nikas kihtan” itwew.Mistahi mīna pisiskiwak kocīhtāwak māka namoya kaskihtāwak ēwako mīna Zhon-gwayzh, Sākwēs, ēkwa mīna Mi-zheekay’ Mihkināhk.Kahkiyaw namoya kaskihtāwak ēkwa mīna tāpiskōc itihtākwan namoya awiyak ta-kēnatam asiskī atāmipēk.Ēkospi ēkwa nisihkāc pikiskwēwin pēhtāmak “Niya nakaskihtan.”Nistum namoya awiyak wāpimew awina kakepikiskwet.Ēkospi ēkwa apiscisi Wa-zhushk Wacask yahkipayihew “Niya nakocihtān” kihtwām itwew.Ātiht kotakak sōhkātisiwak mīna misi-pisiskiwak pāhpihiwak Wacaskosa. Nanaboozhoo opīkiskwēstamākew “Piko Kitchi-Manitou wiyasiwatew kotakak awēya. Kīspin Wacask nitawēyihtam ta-kocihtāt, tapakitinikāso takocīht.” Ēkosi Wacask kōkīw atāmipēk.Namatew kinwēs mīna. Mwēstus ēkwa Nanaboozhoo mīna kotakak pisiskiwak kēhcināhowak emekit o-pimācihisawin kakocīhtāt ōma. Wāhyaw ēkwa kitahtaweh waskic nipī ka-matwenokosit Wacask, mitoni mīna nēso wātisiw, otihtinam asiskīy osicisih mīna kahkiyaw pwāstawāc ayāt, māci pakāsimo waskic isko.Pēyak pisiskiw wāpimew Wacask ē- tēhtapahipēw waskic. Sisikoc Nanaboozhoo tēpwēw “Nitawāpam kīkway osicisih asinam.Kahkiyaw pisiskiwak māmawi ayāwak cīki tanahāpitahkwaw kikway ē-micimina. Wacask yōhtēnam nisikac osicis mīna asiskīy miciminam.Kahkiyaw pisiskiwak sākowewak miyawātamowin ohci.Nanaboozhoo otinam asiskīy Wacask’s osicisih ohci.Takocimēw mwēhci awa Mihkināhk ēkwa itwew “Apacihtā nispiskwan na-nayahtēn asiskīy kosikwatewin ēkota. Asici wicihitowin Kitchi Manitou ohci ki-osīhtanaw oski asiskīy.Sisikoc nēwayak ohci yotinipayew.Asiskīsis māci-ohpikin Mihkināhk ispiskwaneh, ēkwa mīna mistaha ohpikin.Kweyas ohpikin ministikwak nanisīhkac ati misāw, māka kēyāpic Mihkināhk papāmnayahtam ispiskwaneh asiskīs. Nanaboozhoo mīna pisiskiwak kahkiyaw wīci-nikamōwak mīna pīhci wāskāsimowak ota ohpikin ministikwat. Mwēstus aciyaw, nēwayak ohci pōni yōtin mīna nipiy āstēkamāw. Misi ministik astew tastawāyahk nipī, mīna anohc nisitawēyihtākwan North America. Isi ōma kīsikāw, Wacask miyaw miyo pimātisiwin.Namōya sōskwāc ihkatawāw ihkipayihta mīna wikiwaw misiwanātaniyew yahkohtēwin ohci. Wacask āhkamēyimo mīna mistahi ayawak anohc. Wacaskosak tōtamāsowak anohc kikway mīna kiskisowak ka-kihci iskipēk; ositawak wikiwawi peyakwan pitikon asiskīs isinakwan ēkwa mīna ministik ohci ka-kiohpiki.
Wāsakāpi Kisik:
Kiskisomek awāsisāk kayāhtē isīhcikēwin wiyawāw ki-itotahkwaw nipī ohci mīna maskihkiy wāsakāpayis ohci. Kakwēcimek awāsisāk mahti kīkwāy nēwo kihceyihtākwana nikāninikāso mīna kīkwāy masinipēhike kake āpatisit ē-nokosistamaket. Ayamihta ācimowinis maskihkiy wāsakāpayis ohci wāsakāpiko. Kakwēcimek tapīsiskwētik awāsisak ē- kihcēyihtākwan nipiy ohci ēkwa mīna tāhki pēyak kīkwāy pīhci opimātisiwawaw namōya takitotakwaw kispin namōya kīkway nipiy. Apacihta “pikiskwe asinis ahpo mēkwan.”
Ācimowin Kīsīkāw:
Acimostamawaw ācimowin Michelle McKay-Poorman ohci Alice McKay
Pēykwāw ēsa kīsīkāw mētoni mīna kayās, ēkota ayāw iskwēsis awīna mētoni kihcinahoskew kīkwāy. Mīna itēyihtam mētoni ē-miyosit. Pēyak kīkwāy awa iskwēsis ē-miyohta itotah cikāstēpēkisin ē-ka-nawāpahta. Wiya ōcēnāsimis cikawāsis tipahikan tā-pimohtē isko ohci wāsēkami sākahikan. Ēkoti ōma sākihikanih aywāstan kīsīkāw,kā-nihta kinawāpamisot. Āskaw āwa iskwēsis kā-nohtiwāpamisot, tā-nakiw kikway itotah mīna tiyētohtēw sākihikanih ayis ē-ayiwāstaniyik. Wāhwihtamako onīkihikomāwa kaweya itohteht sākihikanih tā-mohti kinawāpamisot. Nāmoya miyosin tā-kināwapamisot tapito aweyak itwewak.Pēyak kīsīkāw nāmoya nitohtam mīna itohtew sākahikanih, ēkota ōma pahkisin mīna nāmoya wihkāc wāpamaw. Kētahtawē ayisiyiniwak itwewak ē-wapamewak ē-pakāsimoyit nīhcāyīhk sākahikanih ayis pēhtawewak ē-pāhpiyat. Māka nāmoya wihkāc pē- takosin ōcēnāsimih.
Māmiywākācimo ācimowin ohci.
- Tānēhki awa iskwēsis itohtēt sākahikanih?
- Miyosin cī ta-itohtēyin nipih ta-pēyakwayin?
- Kīkway pītos ta-ketotah awa iskwēsis?
- Nipī sōhkatisiwin ayaw ēkwa mīna tanisi isi ta-ke miyosin cīki nipiy tanososkamamin?
Wāsakāpi Kisik:
Kiskisomek awāsisāk kayāhtē isīhcikēwin wiyiwāw kē-itōtahkwaw nipiy ohci. Kakwēcimek mīna tāhki kīkwāy nēwo kihceyihtākwana nikāninikāso mīna kīkwāy masinipēhike kakeāpatisit tā-nikāninapatisit. Kakwēcimek mīna kīkwāy kiskēyihtomwak nipiy ohci. Anohc kīsīkāw, pīsiskwēwin wāsakāpi, kakwēcimek tapīsiskwētik kīkwāy ōma tā- itotakwaw tā-manācihtatik nipī. Āpacihtā “pikiskwe asinis ahpo mēkwan.”
Ācimowin Kīsīkāw
Pēyakwāw ēsa, namōya mitoni kayās. Ēkota ki-ayāw iskwēsis Shakira isiyihkāso ēkwa mīna ostēsa Wylee isiyihkāso. Wiyawāw miyohtamak tā-natohtakwaw ācimowina mīna tā-mocikihtātik. Pēyakwāw kiniwāpamewak okāwīmāwa mīna kakwēcimēwak kīkwāy itōtahmeyit. Itwew wiya ē-masinaha ācimowin tā-kiskinōhamāwat āwasisā nipiy tā- manācihtātik ohci. Shakira itwew “Nipiy astew pīhci kiyānaw ēkwa mīna papāmi kiyānaw.” Wylee wiya itwew “Kīkwāy kiyānow kakē- totinow kīspin nama kīkwāy nipiy?” Okīwīmāwa ēkwa mīna āwasisāk māmitonēyihtamak tanisi isi ē-kihcinākwa nipiy ōma ōta askiy. Kīspin namoya kīkway nipiy, nama kīkway taki- ihtakon. Kahkiyaw kīkwāy nipī ohci osītcihkatew. Shakira itwew “ Kīkway nīya taki-itotaman tamanācihtāyan nipiy?” Wiyawāw māmitonēyihcikēwak, mīna itēyihtamwak kwayisk. “Niya nā-kipahine nipiy kisīpēkāpitēyanih” itwew Wylee “ēkwa mīna namōya napiminine nipī wayawitimihk ohci mosci miyawātamowin kici ēkwa mīna namōya nīya nā-mētawākan mīsīwikami mīna piko natawēyihtākwanih.” Shakira itwew “Pakāsimoyanih, na-manācihtān nipiy ēkwa mīna ka-pacihtāno mīsīwikami kici, mīna pakāsimoyanih, mitātaht cipahikanis piko nanocihtan.” Kahkiyaw māmitonēyihtamak nipiy ohci, ēkwa kispin namōya kikway nipiy, askiy namōya miyosin. Mīna māmitonēyihtamak ēwako ōma ohci namōya awiyak ta-ke-pimātisew kispin nama kīkwāy nipiy. Ke-iyawnawa isihcikatew nipiy ohci. Ka-ki-māmitonēyihten kiya tanisi isi ta-manacihtāyan nipiy?
Αwāsisāk ītihpkiskisowak ēwako ōma ohci tanisi isi ta-manācihtatik nipiy. Kīsi-masinaha ācimowin ēkwa mīna iteyihtamwak tanisi isi tamāwacihtāwak nipiy.
Kiskinohtahmāhēkan: Osk-āyak ta-mōcikihtāwak ta-osihatik wēhcisi mōcikan mihkināhk ohci ē-māmawēyatik asici (wāsakāma, metwēyāpisk, mīna ovals.) Wēhcisi oyatahikāso mihkināhk osihcikatew ē-itāpacihtāyin templates (wāpahta appendix) mihkināhk kiki, āwasisāk ta-manisāmok kiki mīna tapasakwahikewak assemble mihkināhk. Nistum ōma template ka-kimiskotōnin oyākan ohci. Kiskinawācihcikācēsik kakitāpasinahikēpayihtak tāhci itasināso masinahikan. Kiskisōmik ōma ācimowin ohci North America osihcitatek tahkohc Mihkināhk ispiskwaneh.
Pahpitosipayowina: Pasakwaha asikanēyāpiy wāsakām misi-wāsakāma ohci mīna miniskwahpicikan, astā wiggly iskisikwa, pasakwaha kotakak nanātohk kikway wawēsihtah shell, isi sakāskwahon (aniki tortoise itasināsowak takahkiyih.) Mēskoc ohci matwēyāpisk,āpacihta nanātohkosihewina tawawēsihit mihkināhk.
Sohkā Mētawēwin
Isihcikēwina: Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Wē-wāpahtama kikwāy mahti ē-ke-wāpahtama
Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Ēkote niya ka-miskāwin
Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Nē-papāmāhokon kihci kamiy
Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Tahkohc Mihkināhk Ispiskwane
Oski askiy nōkwan niya kici
Mihkināhk Ministik
Pīkiskwēwin
Kiskinohtahmāhēkan: Ayamihtā ācimowin asici wawiyasipayiwin. Ōma ka-ke ayamihtān mīna kākisimo awāsisāk asici kapē ayi ōma unit.
Piyēsīsak pimihyāwak ēkwa mīna kiwayis pimihyāwak
Māca wiyawāw ati- nēstosiwak
Namōya kikway ta-titapihtik
Mwāc ahpō pīwāpiskos
Ēkosi wiyawāw māmawi ahpōwak
Okimāhkana kici
Okimāw Mikisiw wīhtamawew Sākewa
“Nātahmowin māhti kikwas askiy”
Sākew osīhtaw ministikwak
Asici mitosak ēkwa mīna yēkaw
Ēkosi ahpōwak piyēsīsak mitosi
Wiyawaw ayāwak misiwīte
Ēkwa mīna ekoti ohci askiy ka-peyohchipayik
Taskikī Ācimowin
First Nation Osihchikewin Ācimowin I:
Taskikī
Osihchikewin Ācimowin IIWacask Nīsōhkamakew Ki-Osihtah Mihkināhk Ministik
